Pałac Paulinum

Historia zagospodarowania wzniesienia Paulinum (408 m n.p.m.) sięga jeszcze okresu średniowiecza. Wówczas pod wierzchołkiem wzniesienia istniał miejski folwark. Dobra w 1655 roku zakupili jezuici, a w XIX wieku, po sekularyzacji, jaka miała miejsce w Prusach, majątek przejął jeleniogórski kupiec Richard von Kramst. Kramst zlecił wybudowanie rezydencji, a prace ukończono w 1872 roku.

W 1906 roku kolejny z właścicieli – Oskar Carlo – zlecił przebudowę obiektu. Pracami zają się jeden z bardziej znanych w tamtych czasach architektów wrocławskich, Karl Grosser. To właśnie jemu należy przypisać obecny wygląd rezydencji. W 1933 roku majątek przejęło NSDAP, a w 1945 roku w budynku urządzono składnicę muzelaną. W późniejszych latach pełnił funkcję oficerskiego kasyna, wchodzącego w skład pobliskiej jednostki wojskowej.

Pałac posiada trzy kondygnacje i został założony na nieregularnym rzucie. Zaopatrzony jest w liczne wykusze, wieżyczki i loggie. Nad całością dominuje kolista wieża z galerią widokową, którą wieńczy hełm z prześwitem. Posiadłość nosi cechy architektury neobarokowej i neorenesansowej. Przy budowli znajduje się taras, z którego można zobaczyć panoramę Karkonoszy. Najbliższe otoczenie Pałacu Paulinum, to pozostałości po zdziczałym parku krajobrazowym, powstałym w latach 1855 – 1860, obejmującym całe wzniesienie. Jego zwieńczenie stanowi granitowa baszta, niegdyś ograniczona metalowym ogrodzeniem i stanowiąca dobry punkt widokowy. Do dziś u podnóża skały zachowała się kamienna ława. Całe wzniesienie pocięte jest dawnymi alejkami spacerowymi. Gdzieniegdzie można odnaleźć stare schody, czy wykute w skale miejsca na odpoczynek.
Pałac Paulinum jest jednym z obiektów Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej. Od kilku lat, wraz z 11 innymi obiektami wspomnianego obszaru, Paulinum znajduje się na liście Pomników Historii Prezydenta RP. To najwyższa w Polsce ranga, jaką może otrzymać zabytek.
Obecnie w pałacu znajduje się ekskluzywny hotel, restauracja oraz centrum konferencyjne. Tutejszą restaurację zlokalizowano w Sali Szmaragdowej, a za najbardziej wystawną uważa się Salę Gdańską. Obecni gospodarze zwrócili szczególną uwagę na to, aby wnętrza rezydencji oddawały oryginalny, XIX-wieczny klimat.